بر اساس داده های موجود از مرکز ملی آمار در کشور ایران، میانه سنی در سال 1395 در حدود 22 سال بوده و پیش بینی میشود این عدد در سال 1404 و 1429 به ترتیب به حدود 36 و 46 سال برسد. از این رو جمعیت سال خورده کشور در سالهای آتی سهم بیشتری را نسبت به جمعیت جوان به خود اختصاص خواهد داد. برای کشوری با جمیت میانسال باید اقدامات لازم جهت احداث مراکز سلامت و درمان صورت گرفته و همچنین امکانات و کاربری های تفریحی، ورزشی و آموزشی برای این افراد در نظر گرفته شود.
یکی از کانسپت های قابل طراحی در این حوزه، مجموع های تحت عنوان سرای سالمندان میباشد. این مجموعه به صورت شهرک مسکونی طراحی شده و به جهت سکونت دائم سالمندان مورد بهره برداری قرار میگیرد.
مشخصات کلی سرای سالمندان
این مجموعه ها عموماً به صورت بناهای ویلایی با ظرفیت 20 تا 40 نفر طراحی میشوند. همچنین مجموعه معمولاً به صورت 2 بخش خانمها و آقایان طراحی شده که آنها نیز به 2 بخش سالمندان هوشیار و غیرهوشیار تقسیم میشوند. با توجه به هدف این مراکز یعنی ارائه خدمات حمایتی و مراقبت های پزشکی، برای هر بخش متناسب با نیاز سالمندان تیم های مراقبتی (پرستار و پزشک متخصص) در نظر گرفته میشود.
در سرای سالمندان چه امکانات و خدماتی ارائه میشود
این مراکز به منظور ایجاد محیطی امن برای سکونت سالمندان ایجاد شدهاند. همچنین موضوع توجه به تنهایی این افراد در این مجموعه ها حائز اهمیت بوده، از این رو شرایطی برای معاشرت این افراد با یکدیگر، کسب تجربه های جدید، بازی، خواندن کتاب و دیدن تلویزیون فراهم میگردد.
این مراکز نسبت به اقامتگاه های مستقل و حمایتی برای سالمندان، تخصصی تر بوده از این رو بخشی از خدمات ارائه شده توسط این مجموعه ها شامل ویزیت هفتگی سالمندان توسط پزشک، فیزیوتراپی و کاردرمانی بسته به نیاز و توانمندی سالمندان، انجام آزمایشات دورهای 6 ماهه و ارائه برنامه غذایی متناسب با سلامت و رژیم مورد نیاز هر سالمند میباشد.
در مجموعه های سرای سالمندان برای ایجاد روحیه در این افراد زمانهایی از سال به خصوص در اعیاد مختلف، به برگزاری مراسم و جشن با حضور خانواده های سالمندان اختصاص داده میشود.
در طراحی سرای سالمندان رعایت برخی ضوابط و ویژگی ها ضروری است
برای طراحی سرای سالمندان باید موضوع سکونت افراد دارای کهولت سن و در برخی موارد افرادی با بیماریها و شرایط خاص، در نظر گرفته شود. از جمله ضوابط و ویژگیهای لازم الاجرا در طراحی این مجموعه ها شامل موارد زیر میباشد.
- تمامی بناها فارغ از تعداد طبقات باید آسانسور داشته باشند و ارتفاع پله ها از استاندارد جهانی کوتاهتر باشد. بر اساس استانداردها حداقل ارتفاع برای پله ها معادل 17 سانتیمتر در نظر گرفته میشود که این ارتفاع در سرای سالمندان بایستی در حدود 15 سانتیمتر باشد.
- در دیوار واحدهای مسکونی، در ارتفاع 1 متر از سطح زمین و به فاصله 1 متر دستگیره هایی تعبیه گردد.
- در مسیر اتاق خواب تا سایر فضاهای واحد، همچون سرویسها، هال و پذیرایی و آشپزخانه، ریلهایی در سقف تعبیه گردد و این ریلها به وسیله میلهای قابلیت اتصال به صندلی چرخدار را داشته باشد. تعبیه چنین امکانی موضوع جابجایی سالمندان را از محل استراحت تا سایر فضاها همچون سرویس بهداشتی سهولت میبخشد.
- واحدهای این مجموعه ها بایستی به طور هوشمند و به اصطلاح تحت سیستم BMS طراحی گردد. سیستم BMS این مجموعه ها حداقل بایستی مواردی همچون نور واحد و درجه حرارت آن را شامل گردد. همچنین سیستم سرمایش و گرمایش، نور واحد، پرده کرکره و درب واحد بایستی قابلیت کنترل از طریق ریموت را داشته باشند.
- در اتاق خوابها بایستی محفظه ای در داخل دیوار طراحی گردد تا در صورت نیاز کپسول اکسیژن داخل آن محفظه تعبیه گردد.
- تمامی واحدهای مسکونی مجموعه های سالمندان بایستی نگهبان 24 ساعته و خدمات هتلینگ از قبیل نظافت، تعویض ملحفه و … داشته باشند.
- در این مجموعه ها بایستی فضاهایی از قبیل رستوران، سوپرمارکت، خشکشویی، داروخانه و نانوایی با هدف خدمت رسانی به سالمندان ساکن در مجموعه طراحی گردد.
- بخشی از فضای این مجموعه ها باید به فضاهای تفریحی و ورزشی اختصاص یابد.
- یک مرکز درمانی با حداقل امکانات مورد نیاز بایستی در مجموعه طراحی گردد.
- تعبیه مراکز روانشناسی، آبدرمانی، فیزیوتراپی و ماساژ با هدف خدمت رسانی به سالمندان
هزینه اقامت در سرای سالمندان در شهر تهران در سال 1402 – 1403
هزینه سرای سالمندان بر اساس موقعیت، نوع امکانات و خدمات مشخص میگردد. هزینه ماهانه این مجموعه ها در حال حاضر در شهر تهران بین 4 تا 15 میلیون تومان متغیر بوده است.
